KEARIPAN LOKAL PARAHYANGAN : GUNUNG KAIAN, GAWIR AWIAN, CI NYUSU RUMATAN, PASIR TALUNAN, LEBAK CAIAN, SAMPALAN KEBONAN, WALUNGAN RAWATAN, LEGOK BALONGAN, DARATAN SAWAHAN, SITU PULASARAEUN, LEMBUR URUSEUN, BASISIR JAGAEUN, BUDAYA PASUNDAN JADIKEUN PAMEUNGKEUT PAGEUH KARAHAYUAN

Sabtu, 10 Oktober 2015

BUK SAKAWAYANA

Asep Enang Hasanudin =   Buk Sakawayana =
punika p(u) saka ki sakawayana / kabene woten nama // sunan putih tanpa
nyawa // O // susunan jati langgeng // susunan jati wisesa / O // susunan
panyinget // o // batara susuk tunggal // O // batara sangkan waya // O //
batara sangkan tapa /// pejeban harib baya // sa ( n ) tohan reban ///
/// halat ngabehi nayapatra cikupa // da/len/(m) ngabehi nayapat (r) a muhara
(1) punika sajarah sakawayana, carita sunda den martabat, utawi iku
sundeweke. Sadurung ngersakaken sawiji-wiji masi luwang-liwung, nu
lihana, namahing kang ingaranan sanghiyang tubu lan kangingaranan
sanghiyang hopore. nuli birohe -
5. hing gusti ing deweke, ngandika ing dalem deweke, roh biru pepek sawijiwiji
ing dalem gusti. nuli hanyipta cahaya saking tengen dadi sarangenge, lan
hanyipta cahaya saking tengen dadi wulan. sarangenge eroh hing sijwetan,
roh nama, hing kalih rong welas tahun, nuli hanyiptalemah saking sar -
10. ta titihan gumantung tanpa cantelan, karana witing eroh. sasakala lan ana
sang batara tanpa rupa. nuli pendika gusti ing deweke, lan ana nama sang
batara jati langgeng lan
(2) batara tanpa nyawa. nuli hanyipta rupa kang nyata asal peteng perkara,
kang ingaranan batara panyinget lan batara sakawayana, eroh ana lemah
saga dua. parlih nem tahun, nuli nanyipta bumi langit, sarta bumi sang
mawa kangingaranan naga
5. ra nusa. tapak sarta kutane pitung lapis, lalakone limang wengi. kandele
luhure lalakone limang, dina hing malikane roh papat kalima pancer.
lanang titiga, wadon satunggil. nuli ngandika titiyang papat dening
batara, dinagalanan kang sepuh, lunga hing mesah, lamang
10. kang panengah langkahing bumi panibal hing ngulon. lanang kang anom
langkahing basisir, kang wadon lungi hing karang dukuh. sawure roh
batara nyandak nama ki pariya tangga, sarta henggo
(3) udeng ireng, sinjang ireng, nuli lunga hanggawa cis, dating bumi panibal,
sarta den cepengan cis dadi sagara anakan. nuli hanyipta gunung taraju,
karana hamimbang alam dunya. Nuli hanyipta sagara gede, sarta den
keproken pa-
5. nangane dadi sagara kaya sawah ngotak-ngotak. wus pepek nusa tiga
puluh tiga, nuli gisikaken panangane, wus dadi sagara kaya mangkin,
tatapi durung ana eusine, karana eusina mung saleman alloh taala.
hagawe sagara anakan ijrah sawelas gerehuli tahun. nuli hanyipta
gunung
10. munaroh hingaranan titihan panggungan kancana. nuli hanyipta basisir
kalapa genep, ditengah dingaranan leutak si balagadama. nuli disaur
titiyang papat dening
(4) batara, datang munaroh, sarta tanpa warisan, karena batara ajeng merad.
warisan lanang kangsepuh; cis hiji,
surban hiji, bende titiga, kerang hiji, cingcin hiji, bedug hiji, kuda pun
boweh hiji, kuda bulu landak hiji
5. munding bulu hiris hiji, sarubang sarangka awak hiji, salumpir sarangka
bitis hiji, jamang kere hiji, teregos hiji, cilo-cilo hiji, umbul-umbul kadut,
badawang batok hiji. saparantayan warisan kang wadon; jangjang hiji,
cupu hejo tujuh lapis hiji, sinjang batik hiji,
10. kacip hiji. warisan lanang panengah; pedang sakawayana hiji, kalapa
sahulu, lantenan sabatekan. warisan lanang kang anom; pedang damar
murug hiji, kuda ireng hiji. nuli merad
(5) batara lawas-lawas teka malih ing awing-awang, sarta metu ning
cikaringet,sarta den gisikdadi sagara kidul. Karana kidul eroh tengen.
Metu cikaringet citangis, den gisik dadi orang dadi sagara kaler. karana
kaler roh kiwa. sarta ana
5. wates lor kidul. sawuse roh hanyiptagunung patang puluh hing nusa jawa,
nuli batara hingaranan ratu kancana. lakune ngajajah nusa tigang puluh
tiga lawase salapan ratus tahun. nuli ratu kancana dicipta dening batara,
dadi sipat langgeng gagang pangot, dipernahkeun di gunung licin. sawuse
eroh
10. batara sakawayan hagenti sareat maring perbu harismaung, lan perbu
harismaung dipernahkeun di gunung halimun. hanyangga pajajaran,
perbu taji dipindahkeun hing
(6) sumedang dadi papatok pajajaran. batara arep rumbak pajajaran, nuli
perbu milihaling sakawayana, sarta henggawa cacah saking papajaran
pitung somah. perbu harismaung henggawa ratnagumilang, hapuputra aji
mantri, aji mantri apuputra
5. lanang papat istri dua; hiji satowangan kadang serang, garwane apun ayu
ajeng sawista. kapindo santowan sowana buwana, garwane apun ayu
ajeng wanisah. kaping telu santowan pergong jaya, kang carita hing
taraju, kaping pat santowangan jaga baya, istrine apun ayu ajeng alisah,
hapuputra istri hiji, apun
10. pananjung, apun pananjung digawa dening susuhunan mangkurat,
hapuputra raden doberes. santowangan kadang serang hapuputra
tanduran sawita, hapuputra
(7) dua, embah gede lan embah tumu. santowangan sawana buwana hapuputra
tanduran mataram, tanduran mataram hapuputra kiriya manggala, hing
sakawayana sumedang. darma manggala hing talaga, kampung windu
sakti. kiriya hing sumedang,
5. anta manggala hing sakti barang. santowangan jaga baya hapuputra kiyai
perlaya, istrine tanduran saka. tanduran saka hapuputra naya manggala,
istrine embah putrid, hapuputra embah arjawayang, hapuputra embah
kidul, hapuputra pangarasan, hapuputra cakrayuda, kang dibuang hing
sumedang. malih
10. santowangan putra perbu ka ngaranan dewi wanita, hapuputra embah gede
lan kapindo embah singanurun. Punika terusna sakawayana. Sang darma
rehe, sang batara
(8) tanpa rupa, sang batara tanpa nyawa, sang batara jati langgeng, sang
batara panyinget, sang batara sakawayana, sang perbu harismaung,
hapuputra aji mantri, hapuputra genep; santowangan kadang serang,
santowangan sawanan
5. buwana, santowangan pergong jaya, santowangan jagabaya, nyai ayu,
nyai jili. Santowangan jaga baya hapuputra ngabehi inaya manggala,
ngabehi inaya manggala hapuputra ngabehi inaya patra, ngabehi inaya
patra hapuputra inaya suta, ngabehi inaya suta
10. hapuputra ngabehi patra manggala, ngabehi patra manggala hapuputra
inaya patra, ngabehi inaya patra hapuputra ngabehi arsayuda, ngabehi
arsayuda hapuputra
(9) naya manggala, ngabehi naya manggala hapuputra nyi mas
dipantarkeba, nyi mas dipantarkeba hapuputra inaya, ngabehi ianya patra
hapuputra ngabehi nayapatra, ngabehi inaya patra kagungan saderek istri
5. hiji, nyi mas unggeng, nyi mas unggeng hapuputra ngabehi inaya patra,
ngabehi inaya patra hapuputra ngabehi iyana patra, kang dadi jagasastru
hing nagara sumedang. Tamat. Tatkala Tinulis hing dina kemis hing
tanggal kaping 14 hing bulan rayagung hing
10. tahun je, wahiyah nabi salam 1262. awodening kang nulis hingkang putra,
bapa jibah, serang wakil rama hemang kasjan, sami di serang sumedang. - ijin copas nara sumber -

Tidak ada komentar:

Posting Komentar